Η αναπνοή είναι η πιο θεμελιώδης από τις ζωτικές μας λειτουργίες.

Χωρίς αναπνοή δεν υφίσταται ζωή και μάλιστα σε λίγα μόλις δευτερόλεπτα ή λεπτά.

Αντίστοιχα η «καλής» ποιότητας αναπνοή προάγει την υγεία και η «κακής» ποιότητας αναπνοή την επιβαρύνει.

Τι εννοούμε όμως με τους όρους «καλής» και «κακής» ποιότητας αναπνοή;

Οι 2 παραπάνω όροι έχουν να κάνουν με το κατά πόσο ο τρόπος που αναπνέουμε είναι σύμφωνος ή όχι με τις αρχές της φυσιολογίας.

Ας δούμε τι σημαίνει αυτό περιγράφοντας συνοπτικά τι συμβαίνει όταν αναπνέουμε.

Ο άνθρωπος (όπως και τα περισσότερα έμβια όντα) λοιπόν, χρειάζεται το οξυγόνο της ατμόσφαιρας ώστε να διατηρηθεί στη ζωή. Γι’αυτό το λόγο δεσμεύει εισπνέοντας μέσω της μύτης του ή του στόματός του ποσότητα αέρα την οποία μεταφέρει στους πνεύμονές του με τη βοήθεια των αναπνευστικών του μυών. Εκεί γίνεται ο εμπλουτισμός του αίματός του με το οξυγόνο από την ατμόσφαιρα και ταυτόχρονα η αποδέσμευση του διοξειδίου του άνθρακα που παράγεται από τη διαδικασία, το οποίο με τη σειρά του αποδεσμεύεται μέσω της ίδιας οδού (μύτη ή /και στόμα) στην ατμόσφαιρα με την εκπνοή.

Η παραπάνω απλοϊκή περιγραφή της αναπνευστικής διαδικασίας δεν πλησιάζει καν την πολυπλοκότητα των διαδικασιών που εκτελούνται κατά τη διάρκειά της και είναι αυτή η πολυπλοκότητα που μπορεί να επηρεαστεί από διάφορες λεπτομέρειες προς το αποδοτικότερο ή μη.

Στο παρόν άρθρο θα αναφερθώ σε 2 βασικές παραμέτρους τις οποίες θεωρώ τις βασικότερες και για αρχή τουλάχιστον θα αναλύσω την πρώτη. Αυτές είναι :

1. Η αναπνοή από τη μύτη
2. Η ενεργοποίηση/λειτουργία του διαφράγματος

Η αναπνοή από τη μύτη παρουσιάζει πολλά πλεονεκτήματα σε σχέση με την αναπνοή από το στόμα και αυτό διότι μέσω της μύτης ο εισπνεόμενος αέρας καθαρίζεται/φιλτράρεται, θερμαίνεται και υγροποιείται με αποτέλεσμα να φτάνει σε μεγαλύτερο βάθος στους πνεύμονες και στην καλύτερη δυνατή ποιότητα. Ας μη ξεχνάμε ότι το κατεξοχήν αναπνευστικό όργανο του ανθρώπου είναι η μύτη και όχι το στόμα. Επίσης είναι γνωστό ότι  κατά τη διάρκεια του ύπνου ειδικά, η αναπνοή από το στόμα συχνά δημιουργεί ξηροστομία και εντείνει το ροχαλητό, ενώ μπορεί να συνδέεται και με άλλα προβλήματα.

Πως μπορούμε λοιπόν να διασφαλίσουμε ότι θα αναπνέουμε από τη μύτη μας και όχι από το στόμα; Εδώ υπάρχουν διάφορες προσεγγίσεις.

 Προσωπική μου εκτίμηση είναι ότι για αρχή θα πρέπει ο ενδιαφερόμενος να αναπνέει συνειδητά όσο μπορεί περισσότερο μέσα στην ημέρα. Με αυτό τον τρόπο θα μπορέσει να παρατηρήσει πόσο και αν χρησιμοποιεί τη μύτη του ως κύρια αναπνευστική οδό. Συχνά λόγω εξωτερικών ή εσωτερικών συνθηκών όπως πχ ένα ελαφρύ «μπούκωμα» της μύτης ή ένα στρεσογόνο ερέθισμα, αυτόματα εισπνέουμε από το στόμα χωρίς να το αντιληφθούμε. Έχοντας την προσοχή μας στραμμένη στον τρόπο αναπνοής μας θα μπορέσουμε πιο άμεσα να διαγνώσουμε τέτοιου τύπου διαφοροποιήσεις και να παρέμβουμε άμεσα αλλάζοντας συνειδητά τον τρόπο αναπνοής.

Μια άλλη προσέγγιση που θεωρώ ιδιαίτερα αποτελεσματική και εφαρμόζω και προσωπικά τα τελευταία 4 χρόνια είναι το λεγόμενο  mouth taping ή κατά το ελληνικότερο η κάλυψη του στόματος με ένα κομμάτι αυτοκόλλητης ταινίας. Αυτή η μέθοδος μπορεί να χρησιμοποιηθεί είτε κατά τη διάρκεια του ύπνου, είτε μέσα στη μέρα όταν κάποιος έχει ιδιωτικότητα και δε χρειάζεται να μιλήσει. Σε τι συνίσταται; Απλά καλύπτουμε το στόμα μας ελαφρώς με ένα κομμάτι αυτοκόλλητης ταινίας (κατά προτίμηση πορώδους χειρουργικού τύπου) και έτσι εξασφαλίζουμε ότι αυτό θα παραμείνει κλειστό, άρα η αναπνοή μας θα γίνεται αποκλειστικά από τη μύτη. Η ευκολία αυτής της μεθόδου είναι ότι η «διόρθωση» γίνεται αυτόματα χωρίς σκέψη, είναι δε τόσο αποτελεσματική ειδικά όσον αφορά τον ύπνο που μετά από λίγες φορές δοκιμής η διαφορά στην ποιότητά του είναι εμφανέστατη.

Σε επόμενο άρθρο θα αναφερθούμε στη χρήση της ρινικής αναπνοής κατά τη διάρκεια σωματικής άσκησης καθώς και στην ενεργοποίηση του διαφράγματος.

Ανδρέας Ελ. Ίντρα

Σχετικός σύνδεσμος:

https://youtu.be/Y7Ou0iSEO1A